Słowniczek piwny, czyli piwne skróty, które powinieneś znać!

Jeśli lubisz piwo, ale za bardzo się na nim nie znasz, skorzystaj z naszego słowniczka objaśniającego podstawowe pojęcia związane z szeroko pojętym browarnictwem. Dla Twojej wygody zebraliśmy w jednym miejscu popularne skróty piwne oraz opisaliśmy najczęściej spotykane rodzaje piw i ich gatunki. Zapraszamy do lektury!

Czym jest lager?

Na wstępie warto wyjaśnić, że podstawowa klasyfikacja piwa obejmuje jego dwa rodzaje. Są to piwa górnej i dolnej fermentacji. Pierwsze z nich należą do kategorii piw starych, o bogatym bukiecie aromatów. Współcześnie są to przede wszystkim piwa kraftowe, mocno chmielone. Drugie z nich to właśnie lagery. Ich nazwa pochodzi z języka niemieckiego i oznacza leżakowanie, co jest pochodną długiego procesu dojrzewania.

Piwa typu lager do zainicjowania procesu fermentacji wymagają niższych temperatur (6-12 stopni Celsjusza), w związku z czym pierwotnie warzono je głównie w miesiącach zimowych i następnie przechowywano w głębokich piwnicach. Ich nazwa jest zatem pochodną metody przechowywania. Takie piwo bez pasteryzacji mogło być przechowywane wiele miesięcy.

Współcześnie pod nazwą lager kryją się wszystkie piwa dolnej fermentacji, w tym tradycyjne piwo pils, a także cieszące się dużą popularnością u naszych zachodnich sąsiadów tzw. piwo marcowe, koźlaki oraz portery bałtyckie.

Co to jest piwo ale?

To wywodząca się z języka angielskiego nazwa wszystkich gatunków piw górnej fermentacji. W tej kategorii mieszczą się również tradycyjne piwa belgijskie warzone z wykorzystaniem dzikich drożdży w procesie fermentacji spontanicznej. Piwo ale charakteryzuje się znacznie bogatszym bukietem, jest intensywniejsze w smaku i często dużo bardziej goryczkowe, niż lager. Współcześnie jest to zwykle piwo kraftowe produkowane na mniejszą skalę, przez lokalny browar, restaurację lub pub. Takie piwa można warzyć również w warunkach domowych, z wykorzystaniem gotowych brewkitów lub ekstraktów słodowych i wybranych gatunków chmielu.

Co to znaczy IPA?

India Pale Ale to piwo górnej fermentacji stworzone z myślą o dawnych brytyjskich koloniach. W związku z tym, że tradycyjne piwa angielskie źle znosiły długie morskie podróże, na potrzeby kolonii zaczęto warzyć piwo o większej zawartości chmielu, który działał jak środek konserwujący. Tak powstały piwa o niezwykle intensywnym, goryczkowym smaku i silnym, chmielowym aromacie. Współczesne IPA to przede wszystkim piwo kraftowe dedykowane koneserom bardziej wyrafinowanych i złożonych smaków, warzone przez małe browary, będące ciekawą alternatywą dla podobnych do siebie i lekkich lagerów.

Czym jest APA?

Tworząc słowniczek piwny, postanowiliśmy wzbogacić go o pojęcia, z którymi może się spotkać miłośnik piw kraftowych górnej fermentacji. Jednym z nich jest określenie APA lub zamiennie z nim stosowane AIPA. Oznacza ono styl amerykańskich piw wzorowanych na angielskich IPA. APA to po prostu American Pale Ale. To grupa piw o intensywnym chmielowym smaku, z wyczuwalną nutą cytrusów, a niekiedy również smaków żywicznych, sosnowych.

Co to jest porter?

To ciemne i mocne piwo górnej fermentacji pochodzące z Anglii, klasyfikowane jako ale. Jego nazwa wywodzi się od angielskiego określenia robotników portowych – porters. Piwo porter powstało jako mieszanka trzech stylów piw angielskich – pale, mild i brown. Było tanie, a dzięki temu dostępne dla szerokiego kręgu odbiorców. Na rynku dostępne są również tzw. portery bałtyckie. To ciemne i mocne piwa, ale warzone z wykorzystaniem drożdży dolnej fermentacji, a zatem klasyfikowane jako lagery.

Czym jest stout?

Gdy zaczniesz odkrywać różne rodzaje piwa, nazwa stout prędzej czy później również się pojawi. To charakterystyczne, tradycyjne piwo wywodzące się z dawnego Imperium Brytyjskiego, będące odmianą portera, ale zdecydowanie od niego mocniejsze. W języku staroangielskim wyraz stout oznacza właśnie mocny. Piwo pojawiło się w roku 1820 i niemal od początku kojarzono je z irlandzkim browarem Guinness. Cechą charakterystyczną piwa jest nie tylko duża moc, ale i niezwykle ciemny, niemal czarny kolor, co jest pochodną palenia jęczmienia i słodu.

BA na butelce piwa – co oznacza?

To skrót od wyrażenia barrel aged, co można tłumaczyć jako “starzone w beczce”. Piwo z oznaczeniem BA jest trunkiem wcześniej leżakowanym w beczce, w której przechowywano inny alkohol. Leżakowanie ma sprawić, że piwo przejmie charakterystyczny aromat drewna i innego trunku. Takie piwa często mają dodatkowe oznaczenia opisujące rodzaj alkoholu, jaki był przechowywany w beczce, na przykład whisky, burbon czy cognac. Bardzo często jest to piwo kraftowe z górnej półki.

Co to DDH?

To skrót od double dry-hopped oznaczającego piwo podwójnie chmielone na zimno. Metod chmielenia na zimno jest bardzo wiele, ale cechą wspólną wszystkich piw DDH jest ich niezwykle intensywny chmielowy aromat, znacznie wyraźniejszy niż w przypadku typowych piw IPA. DDH to przede wszystkim piwa kraftowe dedykowane prawdziwym koneserom, którym nie przeszkadza dominujący, gorzki smak i zapach chmielu.

Co oznacza skrót BLG?

Skrót pochodzi od nazwiska chemika – Ballinga, który opracował metodę pomiaru zawartości cukru na różnych etapach procesu warzenia piwa. Dzięki skali Ballinga możemy ocenić gęstość brzeczki i na tej podstawie prognozować ostatecznych charakter piwa. Gdy końcowy wynik pomiaru przy pomocy areometru (cukromierza) będzie niski, wówczas możemy spodziewać się piwa bardziej wytrawnego. Gdy poziom okaże się wysoki, piwo będzie bardziej słodowe i treściwe. Przy pomiarze początkowym, przy wysokiej zawartości cukru w brzeczce możemy spodziewać się trunku mocniejszego i bogatszego w smaki. Gdy ilość cukru będzie niska, piwo będzie słabsze.

Czym są jednostki IBU?

To oznaczenie, jakie możemy znaleźć na wielu butelkach piw rzemieślniczych. International Bitterness Units to Międzynarodowe Jednostki Goryczy określające stopień nachmielenia piwa i wyczuwalny poziom goryczy. W związku z tym, że piwo kraftowe typu IPA, APA lub dowolnie inne piwo górnej fermentacji jest najczęściej zdecydowanie bardziej nachmielone niż typowe piwo pils lub inne piwo typu lager, na butelkach z tego typu trunkiem często pojawia się właśnie oznaczenie IBU. Typowy lager ma około 10-30 jednostek IBU, a piwo DDA może zbliżać się w okolice 100 jednostek, a nawet tę wartość przekroczyć.